«Հայաստանի Ներկայ Իշխանութիւնները Երեւի Միակն Են, Որ Ընդհանրապէս Հող Յանձնելու Մասին Չեն Խօսել»
Բանակցութիւններ են ընթանում, որ Արցախում բանտարկուած ադրբեջանցի դիվերսանտների եւ Ադրբեջանում գտնուող հայ պատանդների հարազատներն առաջիկայում կարողանան փոխադարձ այցեր կատարել ու տեսակցել անազատութեան մէջ գտնուող իրենց ազգականներին, այսօր «Ազատութեան»ը տուած հարցազրոյցում յայտարարեց Արցախի արտգործնախարար Մասիս Մայիլեանը: Նա ընդգծեց՝ պաշտօնական Ստեփանակերտն իր համաձայնութիւնն արդէն տուել է:
Հարցազրոյցը ներկայացնում ենք ստորեւ.
«ԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆ».- Ո՞րն է ձեր դիրքորոշումը, ղարաբաղեան հակամարտութիւնը ձեր պատկերացմամբ ինչպէ՞ս պէտք է կարգաւորուի, եւ այս առումով, գիտէք, Փաշինեանի քննադատները շատ են խօսում «հողեր յանձնելու» մտադրութեան մասին: Դուք մասնակցում էք համատեղ նիստերին, քննարկումների մէջ էք, նման տարբերակ տեսնո՞ւմ էք Հայաստանի իշխանութիւնների մօտ:
ՄԱՍԻՍ ՄԱՅԻԼԵԱՆ.- Չէ՛, չեմ տեսնում, երեւի Հայաստանի ներկայ իշխանութիւնները միակ իշխանութիւններն են, որ ընդհանրապէս հող յանձնելու մասին չեն խօսել: Դա անհեթեթութիւն է եւ ներքին քաղաքական շահարկումների թեմա է: Բայց ես կը խօսեմ իմ դիրքորոշման մասին որպէս արտգործնախարար եւ թեկնածու հաւանական: Նաեւ մենք ունենք այսօր գործող մեր ծրագիրը, որով առաջնորդւում ենք, եւ այդ ծրագրի մէջ գրուած է, որ ադրբեջանա-ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորումը պէտք է հիմնուած լինի Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրացման փաստի ճանաչման վրայ, այսինքն՝ ոչ թէ ինքնորոշման իրաւունքի, մենք այդ իրաւունքն ունենք եւ այդ իրաւունքն արդէն իրացրել ենք, այդ իրացման փաստն այն է, որ ստեղծուել է Արցախի Հանրապետութիւնը, այսինքն՝ այս ամբողջ գործընթացը պէտք է հիմնուած լինի դրա ճանաչման վրայ, որովհետեւ դա է էութիւնը հակամարտութեան:
Եթէ ինչ-որ հողերից կամ համայնքներից են խօսում, դա փորձ է՝ խեղաթիւրելու այս համակարտութեան էութիւնը, որը կարող է բերել լրիւ ուրիշ զարգացումների, ուրիշ արդիւնքների: Ես գիտեմ, որ որեւէ փաստաթուղթ սեղանի վրայ դրած չկայ, եւ բովանդակային քննարկումներ հիմա տեղի չեն ունենում: Հիմա գործ է տարւում, աշխատանք է կատարւում միջավայրի ձեւաւորման համար, քննարկում են, եւ արդէն այդ քննարկումների արդիւնքում մի միջոցառում կազմակերպուել է, երբ Արցախից եւ Հայաստանի Հանրապետութիւնից լրագրողներն այցելել են Ադրբեջան, եւ ադրբեջանցի լրագրողներն այցելել են Արցախ եւ Հայաստանի Հանրապետութիւն: Եւ նմանատիպ, այսպէս ասենք, վստահութեան ամրապնդող քայլերի մասին է խօսքը հիմա:
«ԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆ».- Նոր քայլե՞ր են լինելու այդ ուղղութեամբ:
ՄԱՍԻՍ ՄԱՅԻԼԵԱՆ.- Գաղափարներ կան. որոշ գաղափարներ հնչել են, օրինակ՝ այս ամրանը բերքահաւաքի ժամանակ աւելի զգոյշ են եղել կողմերը, չեն խանգարել գիւղացիներին հաւաքելու իրենց բերքը, որը փաստ է: Լրագրողների այցը տեղի ունեցաւ, որը 3 պետութիւնների կողմից է կազմակերպուել:
«ԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆ».- Միջնորդ երկրներո՞ւմ:
ՄԱՍԻՍ ՄԱՅԻԼԵԱՆ.- Չէ, հէնց Արցախի, Հայաստանի եւ Ադրբեջանի կողմից, միջնորդ եղել է դեսպան Կասպըրշիկն այս գործում:
«ԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆ».- Եւ հիմա կա՞ն նոր գաղափարներ այդ ուղղութեամբ:
ՄԱՍԻՍ ՄԱՅԻԼԵԱՆ.- Նոր գաղափարներից մէկն էլ կայ, որը դեռ չի իրականացուել, օրինակ՝ Արցախում պահուող դիվերսանտների բարեկամները կարող են այցելել իրենց, եւ ինչպէս նաեւ այնտեղ գտնուող մեր հայ պատանդներին իրենց բարեկամներն էլ կարող են այցելել:
«ԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆ».- Քննարկւո՞ւմ է այդ գաղափարը:
ՄԱՍԻՍ ՄԱՅԻԼԵԱՆ.- Քննարկւում է, եւ համաձայնութիւն առնուազն մեր կողմից կայ, մնում է՝ լինի այդ հարազատների ցանկութիւնը, եւ ինձ թւում է՝ այդ միջոցառումն էլ կարելի է իրականացնել: Նմանատիպ տարբեր քայլեր պէտք է արուեն, որ այդ միջավայրն ստեղծուի, ռիսկերը նուազեցուեն, այսինքն՝ այն, որ Դուշամբէից յետոյ հիմնականում պահպանւում է հրադադարի ռեժիմը, եւ այս վերջին տարուայ մէջ մենք աւելի կայուն իրավիճակում ենք, քան նախորդ տարիների ընթացքում, սա էլ է փաստ: Այս ամէնը նպաստելու է, որ ձեւաւորուի այդ միջավայրը, որը թոյլ կը տայ արդէն կամաց-կամաց անցնել բովանդակային քննարկումների, որտեղ Արցախի ներկայութիւնը եւ այդ ձեւաչափի վերականգնումը շատ առանցքային նշանակութիւն կ՛ունենան: