ՇԱՀԱՆ ԳԱՆՏԱՀԱՐԵԱՆ
ՄԱԿ-ի ընդհանուր քարտուղարին քառօրեայ այցելութիւնը աւարտած է արդէն: Նման ծանր պայմաններու մէջ միջազգային ընտանիքի բարձրագոյն պատասխանատուին տուած այցելութիւնը բնականաբար հանրային ուշադրութիւն կը կեդրոնացնէ միջազգային օժանդակութիւններու նոր հոսքի հաւանականութեան վրայ: Մանաւանդ որ ՄԱԿ-ը` իբրեւ միջազգային կառոյց եւ հաստատութիւն, առաւելաբար խաղաղապահութեամբ եւ տարբեր բնոյթի օժանդակութիւններով կը յատկանշէ իր ընդհանուր գործունէութեան հիմնական առանցքները:
Լիբանանի հետ յարաբերակցաբար ՄԱԿ-ը ունի աշխատանքային գերակայ ուղղութիւններ: Առաջինը Լիբանան հաստատուած պաղեստինցի ազգաբնակչութեան նկատմամբ իրականացուցած տարբեր բնոյթի ծրագիրներն են. երկրորդը` սուրիական պատերազմէն ետք Լիբանան հաստատուած գաղթական զանգուածին ուղղուած օժանդակութիւնները, իսկ երրորդը` հարաւային Լիբանանի մէջ խաղաղապահ առաքելութիւնն է: Աւելցած է 4-րդ գործառոյթը` ծովային սահմանազատումը, ուժանիւթի շահարկման նպատակով:
Այս հիմնական ուղղութիւններուն առաջին երկուքը մարդասիրական բնոյթ ունին. յաջորդ երկուքը` միջնորդական-խաղաղարարական, եւ ըստ էութեան կ՛առնչուին Իսրայէլ-Լիբանան խզուած յարաբերութիւններուն:
Ընդհանուր քարտուղարին ուղերձները կ՛ամփոփուին իր կատարած յայտարարութիւններուն հետեւեալ կէտերուն մէջ.
Ա.- Միջազգային ընտանիքը բաւականաչափ օժանդակութիւն չէ տրամադրած Լիբանանին, ինչպէս` Յորդանանի եւ այլ երկիրներու, որոնք իրենց դռները բացին Սուրիոյ տագնապէն ճողոպրած տեղահանուածներուն: Մինչդեռ Լիբանանի պարագային նոյն երկիրները փակած են իրենց դռները:
Բ.- Լիբանան շատ դժուար պայմաններ կը դիմագրաւէ. միջազգային ընտանիքը պէտք է ամրապնդէ իր զօրակցութիւնը:
Գ.- ՄԱԿ կը զօրակցի լիբանանցիներուն:
Դ.- Յառաջիկայ տարուան ընթացքին Լիբանանի մէջ տեղի ունենալիք երեսփոխանական ընտրութիւնները անկիւնադարձային պիտի ըլլան, իսկ լիբանանցիները պէտք է վճռականութեամբ մասնակցին անոնց` կատարելու համար երկրին զարգացումն ու բարգաւաճումը ապահովող ընտրանքը:
Ե.- Լիբանանեան բանակին եւ ապահովական այլ կառոյցներուն տրամադրուած միջազգային օժանդակութիւնները պիտի շարունակուին, որովհետեւ անոնք հիմնական են երկրին ապահովական կայունութիւնը պաշտպանելու:
Առաջին եւ չորրորդ կէտերը իրարու հետ կապ ունին: Միջազգային ընտանիքի ոչ բաւարար օժանդակելու եւ ապա դռները փակելու նուրբ քննադատութեան բացատրութիւնը խօսքին 4-րդ բաժինին մէջ տեղաւորուած է: Յառաջիկայ ընտրութիւններուն եթէ լիբանանցիները ճիշդ ընտրանք կատարեն, ապա դռները կը սկսին բացուիլ: Բնականաբար հարցը չէ սահմանափակուած միայն սուրիացի գաղթականներուն ուղղուելիք օժանդակութիւններուն մէջ: Աւելի համընդհանուր հասկացողութիւն ունի:
Երկրորդ կէտը կոչի սահմաններէն անդին չ՛անցնիր եւ բնականաբար որեւէ բեկումնային իրավիճակ չի ստեղծեր, մանաւանդ անոր հետեւող չորրորդ կէտի բացատրականով, չըսելու համար նախապայմանով:
Երրորդ կէտին յատկանշական բառը «լիբանանցիներ»-ն են: Օժանդակութիւնը պիտի շարունակուի ՄԱԿ-ի հովանաւորութիւնը կրող հասարակական կազմակերպութիւններու ճամբով ուղղակի ժողովուրդին: Պատահական չէ, որ օգտագործուած չեն «պետութիւն» կամ «կառավարութիւն» բառերը: Ուղղակի ժողովուրդին. կարելի է ընկալել` ընտրազանգուածին:
5-րդ կէտը կ՛առնչուի երրորդին եւ կը բացատրէ, որ պետական ո՛ր առանձնաշնորհեալ հաստատութիւնն է, որ կը շարունակէ վայելել միջազգային ընտանիքին վստահութիւնը: Նաւահանգիստի պայթումէն անմիջապէս ետք բոլորին համար համոզում էր, որ լիբանանեան բանակը այն վստահելի եզակի հաստատութիւնն է, որուն հետ կը գերադասէ աշխատիլ միջազգային ընտանիքը:
ՄԱԿ-ին Լիբանանի նկատմամբ կիրարկած քաղաքականութեան գերակայ ուղղութեան ծովային սահմանազատման բաղադրիչը յայտնաբար կ՛աղերսուի Կութիերեսի ակնարկած թէական զարգացումին եւ բարգաւաճումին, որ փոխկապակցուած է երեսփոխանական ընտրութիւններուն ճիշդ ընտրանք կատարելու յորդորին հետ: Առաջադրուած, նոր ձեւաւորուելիք խորհրդարանն ու կառավարութիւնը հեզասահ պէտք է կատարեն ծովային սահմանազատման համար իրենցմէ ակնկալուած զիջումները եւ շահարկեն իրենց վերապահուած ուժանիւթի բաժինը:
ՄԱԿ-ը վաղուց վերածուած էր բանաձեւերու, կոչերու որդեգրման միջազգային միջավայրի: Ի պահանջել հարկին` գերտէրութեան մը գործողութեան օրինականութիւնը ապահովող միջազգային հաստատութեան: Իսկ ընդհանուր քարտուղարը` գերտէրութիւններուն ուղերձները մարդասիրական եւ խաղաղապահական հռետորաբանութեամբ հանգամանօրէն փոխանցողի: