ԵՐԵՒԱՆ, «Երկիր Մեդիա».– «Կոմիտաս. Մեծ Եղեռնի Զոհը» նոր գիրքի գինեձօնը Երեւանի պետական համալսարանի Փիլիսոփայութեան եւ հոգեբանութեան բաժանմունքին մէջ տեղի ունեցած է 31 Հոկտեմբերին։
«Կոմիտասի խելագարութիւնը ծանր մանկութեան հետեւանք չէր, եւ նա «խենթըցած» չէր, ինչպէս շատերն են նրան անուանում», յայտնած է գիրքին հեղինակը, ամերիկահայ հոգեբան Մելինէ Գարագաշեանը, որ տարիներ շարունակ նորանոր փաստեր հաւաքելով ընթերցողին ներկայացուց իր նոր՝ «Կոմիտաս. Մեծ Եղեռնի զոհը» գիրքը։ Ան հաստատած է, որ Կոմիտաս մեծ հոգեցնցում ապրած է՝ աւելցնելով, թէ ան այդ մէկը կրնար յաղթահարել միայն եթէ իր բնական միջավայրը վերադառնար։
Նման աշխատութեան մը պատրաստութեան համար հարկ եղած է առնուազն 7 տարի, իսկ փաստերը հաւաքած եւ ուսումնասիրած է աւելի կանուխ: «Հեշտ է գրուել, որովհետեւ սիրով եմ գրել», հաստատած է հեղինակը: Գիրքին մէջ Կոմիտասի կեանքն ու գործունէութիւնը ներկայացուած են հոգեբանական տեսանկիւնէ: Հեղինակին համաձայն՝ հատորին մէջ տեղ գտած են նաեւ այնպիսի փաստեր, որոնք մինչեւ օրս չեն հրապարակուած: Նման գիրք գրելու մտայղացման անդրադառնալով՝ Մ. Գարագաշեան ըսած է. «Սկեսուրս իր պայուսակի մէջ 3 նկար էր պահում եւ բոլորին պատմում, թէ Կոմիտասը եղել է ամուսնուս ազգականը, եւ նրա պատմածի ու հրապարակային նիւթերի մէջ շատ հակասութիւններ կային: Ուստի որոշեցի որպէս հոգեբան ուսումնասիրել Կոմիտասի կեանքը եւ ընտանիքի պատմութիւնն, ու հասարակական կարծիքը համապատասխանեցնել այս ամէնին»։ Գիրքը բաղկացած է երկու մասերէ։ Առաջինին մէջ կը պատմուի Կոմիտասի մասին մինչեւ 1915 թուական, մանկութիւն, ընտանիք, կրթութիւն եւ այլն, իսկ երկրորդին մէջ ներկայացուած է 1915էն մինչեւ կեանքի աւարտի ժամանակաշրջանը։ Անիկա տպա-գրուած է Հայաստանի մշակոյթի նախարարութեան աջակցութեամբ. կը նախատեսուի զայն թարգմանել անգլերէնի եւ ռուսերէնի։
«Մեզ գոնէ ծանօթ չէ հոգեբանական այնպիսի լուրջ աշխատութիւն, որը հաւասարազօր կը լինի Մելնիէ Գարագաշեանի կատարած աշխատանքին։ Երկու հոգեբուժական աշխատութիւններ կան, բայց սա զուտ հոգեբանական է։ Այս իմաստով այն շատ լաւ նուէր է մեր ուսանողների համար, ովքեր ուսումնասիրում են կլինիկակակն եւ զարգացման հոգեբանութիւններ», յայտնած է Անձի հոգեբանութեան ամպիոնի դոցենտ Էլէօնարա Զաքարեանը։
«Մեր բարեկամութիւնը տիկին Գարագաշեանի հետ երկար տարիների պատմութիւն ունի։ Նա մշտապէս գալիս է, դասախօսութիւններ է կարդում, ելոյթներ է ունենում։ Նրա շնորհիւ մի գեղեցիկ ճիւղ էլ աւելացաւ հոգեբանական վերլուծութեան մէջ։ Գրքում կայ ե՛ւ գիտականը, որը ներկայացնում է փաստական նիւթը, ե՛ւ բանաստեղծականը, որը ներկայացնում է Կոմիտասին որպէս արուեստի մեծագոյն դէմքերէն մէկը։ Կոմիտասի մասին գրելու համար մեծ համարձակութիւն է պէտք», վկայած է Փիլիսոփայութեան եւ հոգեբանութեան բաժանմունքի ղեկավար Ալեքսան Բաղդասարեանը։
Նշենք, որ ասիկա հեղինակին երկրորդ գիրքն է, որ Կոմիտասին հոգեբանութիւնը կ՛ուսումնասիրէ։ Առաջինը՝ «Կոմիտաս. Հոգեբանական Վերլուծում Մը» խորագիրով, որ լոյս տեսած է 2011ին։