ԵՐԵՒԱՆ, «Արմէնփրէս».- Հայաստանի արդարադատութեան նախարարութիւնը յայտարարութիւն մը հրապարակեց «Կանանց նկատմամբ բռնութեան եւ ընտանեկան բռնութեան կանխարգելման եւ դրանց դէմ պայքարի մասին» Եւրոպական խորհուրդի ուխտի վաւերացման գործընթացին եւ կարգ մը հարցերու վերաբերեալ: Նշենք, որ անեցալ շաբաթ նոյն ուխտին վերաբերեալ յայտարարութեամբ հանդէս եկած էին Ս. Էջմիածինի եպիսկոպոսները եւ թեմակալ առաջնորդները:
Ստորեւ նախարարութեան կողմէ հրապարակուած յայտարարութեան բնագիրը՝ ամբողջութեամբ.
«ՀՀ արդարադատութեան նախարարութիւնը, հետեւելով վերջին մի քանի շաբաթների ընթացքում «Կանանց նկատմամբ բռնութեան եւ ընտանեկան բռնութեան կանխարգելման եւ դրանց դէմ պայքարի մասին» ԵԽ կոնվենցիայի (Ուխտ) վաւերացման գործընթացի վերաբերեալ հանրային քննարկումներին, անհրաժեշտ է համարում բազմակողմանի տեղեկութիւն տրամադրել հասարակութեանը Կոնվենցիայի վաւերացման գործընթացի եւ հանրութեան շրջանում Կոնվենցիայի կարգաւորման առարկայի վերաբերեալ տարածուող մեկնաբանութիւնների վերաբերեալ:
Վաւերացման գործընթացի վերաբերեալ.
Այսպէս, Կոնվենցիան ուժի մէջ է մտել 2014 թուականի Օգոստոսի 1ին: Հայաստանի կողմից այն ստորագրուել է 2018թ. Յունուարի 18ին: Ընդհանրապէս, այս կոնվենցիայի մասին խօսելիս, պէտք է նկատի ունենալ, որ ՀՀ Սահմանադրութեան 86րդ յօդուածով ամրագրուած է, որ ՀՀ պետական քաղաքականութեան հիմնական նպատակներից է կանանց եւ տղամարդկանց միջեւ փաստացի հաւասարութեան ապահովումը: Ուստի, պատահական չէ նաեւ, որ Ազգային ժողովի կողմից 2019թ. Փետրուարին հաստատուած ՀՀ կառավարութեան ծրագրով ամրագրուած է, որ կառավարութեան ուշադրութեան կենտրոնում է լինելու նաեւ կանանց տնտեսական հնարաւորութիւնների ընդլայնումը, ինչպէս նաեւ կանանց եւ տղամարդկանց հաւասար իրաւունքների եւ հաւասար հնարաւորութիւնների իրականացման համար բարենպաստ պայմանների ստեղծումը: Բացի այս, կառավարութեան ծրագրում նշուած է, որ հասարակական անվտանգութեան ապահովման առումով առանցքային նշանակութիւն ունի բռնութիւնից զերծ հանրութեան հայեցակարգը: Հանրային համերաշխութեան մակարդակի բարձրացման նպատակով կառավարութիւնը մտադիր է գործուն միջոցներ ձեռնարկել հանրային կեանքի բոլոր ոլորտներում բռնութեան դէպքերի նուազեցման եւ բացառման ուղղութեամբ:
Այս տրամաբանութեամբ ՀՀ կառավարութեան 16 Մայիսի 2019 թուականի N 650–Լ որոշմամբ հաստատուած հնգամեայ միջոցառումների ծրագրի 11րդ կէտով նախատեսուել է «Կանանց նկատմամբ բռնութեան եւ ընտանեկան բռնութեան կանխարգելման եւ դրանց դէմ պայքարի մասին» ԵԽ կոնվենցիայի վաւերացման գործընթացի կազմակերպումը:
Ուստի, Կոնվենցիայի վաւերացման գործընթացի համար պատասխանատու գերատեսչութիւններն արդէն իսկ սկսել են տուեալ գործընթացը՝ ինչպէս դա պահանջւում է «Միջազգային պայմանագրերի մասին» ՀՀ օրէնքով:
Իրաւասու բոլոր պետական մարմիններից ստացուել եւ ամփոփուել են կարծիքները եւ փաթեթն օրէնքի 12րդ յօդուածով սահմանուած կարգով ներկայացրել է կառավարութիւն: Նոյն յօդուածի իմաստով նախքան միջազգային պայմանագրի վաւերացման մասին օրէնքի նախագիծը Ազգային ժողովի վաւերացմանը ներկայացնելը կառավարութիւնը, Սահմանադրութեան 169րդ յօդուածի 3րդ մասի համաձայն, դիմելու է Սահմանադրական դատարան՝ միջազգային պայմանագրում ամրագրուած պարտաւորութիւնների՝ Սահմանադրութեանը համապատասխանութիւնը որոշելու նպատակով:
Այս ընթացքում հետեւելով տարբեր շրջանակներից հանրային քննարկման դաշտ բերուող Կոնվենցիայի որոշ դրոյթների վերաբերեալ հակամէտ, երբեմն նաեւ մանիպուլատիւ (ձեռնավարական-Խմբ.) մեկնաբանութիւններին, այդ թւում՝ Սահմանադրութեամբ նախատեսուած «ընտանիքի» կամ «սեռերի» կոնցեպտի (մտապատկերի-Խմբ.) հետ թուացեալ հակասութիւնների վերաբերեալ յայտարարութիւններին, Արդարադատութեան նախարարութիւնը հարկ է համարում հանրութեանը հաւաստիացնել, որ Կոնվենցիան որեւէ կերպ չի հակասում Սահմանադրութեամբ նախատեսուած ընտանիքի կամ սեռերի կոնցեպտին, Կոնվենցիան չի կարգաւորում ընտանեկան կեանքը կամ ընտանիքի կառուցուածքը, եւ որեւէ պետութիւն պարտաւոր չէ ըստ Կոնվենցիայի փոխել ընտանիքի մասին աւանդական պատկերացումները: Այն չի պարունակում «ընտանիքի» սահմանումը եւ ոչ էլ խրախուսում է ընտանիքի որեւէ կառուցուածք: Կոնվենցիան որեւէ կերպ չի ազդում ամուսնութեան մասին ազգային օրէնսդրութեան վրայ: Կոնվենցիան որեւէ կերպ վտանգի տակ չի առնում ազգային աւանդոյթներն ու արժէքները, աւելին, այն չի պարտաւորեցնում վերացնել աւանդոյթները, ինչպէս դա փորձ է արւում ներկայացնել: Կոնվենցիան միմիայն նշում է, որ աւանդոյթները, մշակոյթը եւ կրօնը չեն կարող կանանց նկատմամբ բռնութիւնն արդարացնելու հիմք հանդիսանալ:
Ի դէպ, Հայաստանի համար 1993թ.ից ուժի մէջ գտնուող «Կանանց նկատմամբ խտրականութեան բոլոր ձեւերի վերացման մասին» 1973թ. ՄԱԿ կոնվենցիայի նախաբանում եւ 2րդ յօդուածում սահմանուած է, որ «գիտակցելով, որ տղամարդկանց ու կանանց միջեւ լիակատար հաւասարութեան հասնելու համար անհրաժեշտ է փոխել ինչպէս տղամարդկանց, այնպէս էլ կանանց աւանդական դերը հասարակութեան մէջ եւ ընտանիքում, մասնակից պետութիւնները պարտաւորւում են ձեռնարկել բոլոր համապատասխան, ներառեալ՝ օրէնսդրական, միջոցները՝ փոխելու կամ վերացնելու համար այն գործող օրէնքները, ենթաօրէնսդրական ակտերը, սովորոյթներն ու պրակտիկան, որոնք ներկայացնում են խտրականութիւն կանանց նկատմամբ: Ուստի, կարծում ենք, որ «աւանդոյթների պահպանութեանը» միտուած արշաւն ընդամէնը հանրութեանը մոլորութեան մէջ դնելու փորձ է՝ անկախ այդ փորձերի իրական նպատակների տարբերութիւնների:
Միաժամանակ, արդարադատութեան նախարարութիւնն օգտակար է համարել ստանալ նաեւ Եւրոպայի Խորհրդի սահմանադրական հարցերով մասնագիտացուած խորհրդատուական կառոյցի՝ Վենետիկի յանձնաժողովի կարծիքը մեր Սահմանադրութեան տեսանկիւնից Կոնվենցիայի վաւերացման ազդեցութեան հարցի վերաբերեալ (constitutional implication of the Convention) եւ յատկապէս շահարկուող հարցերին անդրադառնալու տեսանկիւնից: Կարծիքը ստանալուն պէս այն կը հանրայնացուի:
Մինչ այդ, նախարարութիւնը հետեւելով մասնագիտական եւ ոչ մասնագիտական շրջանակների կողմից շարունակուող շահարկումներին, մեր հասարակութեան իրազեկման համար առաջարկում է օգտուել այս յայտարարութեանը կից տեղադրուած հակափաստարկների տեղեկանքից, որը շարունակւում է լրացուել՝ ներառելով հակափաստարկներ նոր շրջանառուող փաստարկների վերաբերեալ:
Կոչ ենք անում մեր հասարակութեանը՝ չտրուել մանիպուլացիաների, ժամանակ գտնել ու կարդալ Կոնվենցիան, որի հայերէն թարգմանութիւնը հասանելի է:
Կառավարութիւնը յանձնառու է եւ վճռական մարդու իրաւունքների պաշտպանութեան իրապէս արդիւնաւէտ գործիքակազմերի ստեղծման, ամրապնդման եւ երաշխաւորման ուղղութեամբ:
Հետայսու Արդարադատութեան նախարարութիւնը կը շարունակի հանրութեան իրազեկումը հաղորդակցութեան այլ արդիւնաւէտ ձեւերով եւս»: