***
Հեզահամբոյր, առաքինի եւ անզուգական կողակիցս, որ յաճախ իմ գրութիւնների առաջին ընթերցողն էր լինում, միշտ նկատողութիւն էր անում, թէ ինչ՛ւ անպայման գրում եմ թերութիւնների մասին, թէեւ մեր զրոյցների ընթացքին՝ որպէս թեմա, բազում էին դրական եւ գովելի երեւոյթները եւս։ Ի պաշտպանութիւն՝ փորձում էի կրկնել, թէ միշտ խօսում են ուշացած եւ ոչ-ժամանակին կայարան մտնող գնացքների մասին, նա մնում էր անվրդով՝ առաջարկելով անտեսել որոշ թերութիւններ, նամանաւանդ, երբ մեր օրրանում դրականները առկայ են ։
Աստ պիտի խոստովանեմ, որ անցեալ կիրակի, մէկ ժամէն աւելի բաւականութիւն ստացայ դիտելով հայրենական Հ-1 հեռատեսիլային ալիքով «Երգ-երգոց» հաղորդումը՝ նուիրուած Մարտիրոս Սարեանին, աւելի ճիշտ՝ նրա բարձր արուեստի ներդաշնակ կապը հայկական երժշտութեան հետ։ Պէտք է նշել, որ տարիներ շարունակ այս հաղորդումը աչքի է ընկնել իր մասնագիտական բարձր որակով, թեմաների ճիշդ եւ անթերի ընտրութիւնով, բարձրաճաշակ մատուցման արուեստով եւ հնարաւոր չէ չնշել, որ թերեւս միակն է, որի ընթացքին մեր մայրենին ոչ միայն չեն բռնաբարում, այլ մինչեւ իսկ այն հնչում է մաքուր, վճիտ եւ իր սեփհական հանդերձով, առանց օտարաբանութիւնների։ Այո, այն տպաւորութիւնը ունենք, թէ ամերիկեան թեքումով կրթեալները կարծես այստեղ արգիլուած են, մուտք չունեն՝ ի փառս մեր ոսկիեղնիկին։
Երգարուեստի մեկնաբանութիւն, առաւել եւս գրաքննութիւն պիտի չանեմ՝ այն թողնելով արհեստավարժ արուեստաբաններին, միայն իմ ունկնդրի իրաւունքով պիտի բաւարարուեմ հարց տալ, թէ մեր ձայնադարանը,– որ ստեղծագործութիւնների բարձրագոյն մակարդակի անգնահատելի պաշար ունի՝ ի դեմս միջնադարեան շարականների, որոնցով հիացածները բազում են,– բայց մնում է անհասանելի լայն հասարակութեանը, նամանաւանդ երիտասարդութեանը, որոնց ականջները յագեցուած են արեւմտեան շնչով անգլիախօս աղմկարար երգերով կամ արաբա-թուրքա-ռուսաշունչ հայերէն համարուղ գործերով։ Այս երեւոյթը այնքան զարմանալի չէ, որքան պատկան մարմինների կամ մասնագէտների լուռ ու մունջ անտարբերութիւնը։ Երիցս ճիշդ էր Շահան Շահնուրը, երբ մէկ դար առաջ ահազանգում էր, թէ ունենք մտաւորականներ, բայց բացակայ է հայ մտաւորականութիւնը։ Ի՞նչ է փոխուել,– այն, որ ունենք սահմանադրութիւն, մշակոյթի եւ կրթութեան նախարարութիւններ, գիտութիւնների կաճառ, համալսարանների մի ամբողջ տեսականի, բազմաթիւ «Դոկտոր- պրոֆեսորներ» ամէն բնագաւառում, հոյակապ երիտասարդութիւն, եւ ժամանակը չէ՞ արդեօք, որ այդ զգալի ներուժը աշխատի, մէկ բուռ դարձած, ի նպաստ մեր վերականգման։
05-11-18 ՌՅ