«Չեմ Ների Դաւաճանութիւնը Մեր Յեղափոխութեան Արժէքներին»
Անցած շաբաթավերջին Մոսկուա այցի ժամանակ Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանը հարցազրոյց է տուել ռուսաստանեան ՌԲԿ հեռուստաընկերութեանը: Թարգմանաբար ներկայացնում ենք հարցազրոյցը ամբողջութեամբ։
ՌԲԿ.- Պարոն վարչապետ, շատ շնորհակալութիւն, որ համաձայնեցիք մեզ տալ այս մեծ հարցազրոյցը: Մոսկուա դուք ժամանեցիք Դաւոսից, Դաւոսի մասին քիչ անց կը հարցնեմ, բայց այստեղ նոյնպէս շատ կարեւոր իրադարձութիւն է՝ Հայաստանը Յունուարի 1ից Եւրասիական տնտեսական միութեան նախագահն է: Ի՞նչ է փոխուելու ԵԱՏՄում, ի՞նչ նպատակներով էք գալիս այնտեղ եւ ի՞նչ էք պատրաստւում անել ձեր նախագահութեան ժամկետում:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Դէ, մինչ այդ եւ դրանից յետոյ, անշուշտ, Հայաստանը եւ Եւրասիական տնտեսական միութեան անդամ միւս բոլոր պետութիւնները, նրանք վճռորոշ ձայն ունեն, ի հարկէ, նախագահութիւնը խորհրդանշական է, եւ դա նաեւ առիթ է՝ աւելի եռանդուն աշխատելու կառոյցում եւ փորձելու նոր ազդակ եւ նոր ուժ հաղորդել Եւրասիական տնտեսական միութեանը: Եւ մենք այդպէս էլ տրամադրուած ենք:
Ես այսօր իմ ելոյթում խօսում էի մեր առաջնահերթութիւնների մասին, եւ գլխաւորը Եւրասիական տնտեսական միութիւնում գոյութիւն ունեցող արգելքների վերացումն է: Դուք գիտէք, որ, ցաւօք, Եւրասիական տնտեսական յանձնաժողովը հաշուարկել է, որ «Եւրազես»ի տարածքում ինտեգրման համար գոյութիւն ունի մօտաւորապէս 80 արգելք: Այդ արգելքները կապուած են օրէնսդրութեան, կարգաւորումների հետ, եւ բացի այդ դէ իւրէ (իրաւաբանօրէն-Խմբ.) գոյութիւն ունեցող արգելքներից, գոյութիւն ունեն նաեւ դէ ֆակտօ (փաստացի-Խմբ.) արգելքներ, եւ մեր գլխաւոր նպատակը կը լինի հեռացնել այդ արգելքների առնուազն որոշ մասը, իսկ եթէ ստացուի բոլոր արգելքները յաղթահարել, դա շատ լաւ կը լինի:
ՌԲԿ.- Կայ այսպիսի թաւշեայ յեղափոխութիւն ԵԱՏՄում:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- ԵԱՏՄ տարածքում այնքան էլ չեն գնահատում, չեն սիրում յեղափոխութիւն բառը, այնպէս որ՝ ես այդ բառը չեմ օգտագործի:
ՌԲԿ.- Դուք Մոսկուա էք ժամանել, ինչպէս արդէն ասացի, Դաւոսից: Ես գիտեմ, որ մինչ այդ հայաստանեան առաջնորդները այնքան էլ յաճախ չէին գնում Շուէյցարիա՝ համաժողովին, եւ մինչ Շուէյցարիայում ընթանում էր այդ համաժողովը, դուք յայտարարեցիք այն մասին, որ վերջապէս համաձայնութիւն է ձեռք բերուած «Գազպրոմ»ի հետ գազի սակագնի վերաբերեալ: Ինչպէ՞ս էին ընթանում այդ բանակցութիւնները, ի՞նչ ժամկէտով է ձեռք բերուել այդ համաձայնութիւնը:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Գիտէ՞ք, Հայաստանի առաջնորդի մասնակցութիւնը Դաւոսում աննախադէպ փաստ չէ՝ այնտեղ մասնակցել են ե՛ւ Ռոբերտ Քոչարեանը, ե՛ւ Սերժ Սարգսեանը, եւ նաեւ այնտեղ եղել է վարչապետ Կարէն Կարապետեանը, այնպէս որ դա առաջին անգամը չէ: Ինչ վերաբերում է գազի գնի հարցին՝ գիտէ՞ք, դա այն հարցերից մէկն է, որոնք շատ զգայուն են «Եւրազէս»ի տարածքում, եւ պայմանաւորուածութիւնը այն մասին, որ առնուազն 2019 թուականին Հայաստանի սպառողների համար գազի գինը չի փոխուելու, եւ այս տարուայ ընթացքում մենք կը շարունակենք քննարկումները, որպէսզի համաձայնութեան գանք գազի գնի շուրջ:
ՌԲԿ.- Այսինքն, մէկ տարուց հնարաւոր է, որ Հայաստանում նոյնպէս գազի գինը կը բարձրանայ:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Իսկ ինչո՞ւ էք դուք այդպէս մտածում, ես յուսով եմ, որ հակառակը՝ նուազում կը լինի:
ՌԲԿ.- Դաւոսում դուք հանդիպումներ էք ունեցել օտարերկրեայ գործարարների, այլ պետութիւնների առաջնորդների հետ, հանդիպել էք ռուսաստանեան գործարարների հետ: Ի՞նչ համաձայնութիւններ էք ձեռք բերել, եւ բերե՞լ էք արդեօք Դաւոսից ինչ որ կոնկրետ պայմանագրեր Հայաստանի համար:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Գիտէ՞ք, Դաւոսում, ընդհանուր առմամբ, չեն ստորագրւում պայմանագրեր, դա ուղղակի վայր է, որտեղ շատ մարդիկ են հաւաքւում, որպէսզի չթռչեն տարբեր պետութիւններ տարբեր հանդիպումների համար: Նրանք բոլորը՝ բիզնեսի եւ քաղաքական առաջնորդները, հաւաքւում են եւ այդ փոքրիկ քաղաքում կազմակերպում են հանդիպումներ: Ես հանդիպումներ ունեցայ ե՛ւ ռուսաստանեան գործարարների, ե՛ւ այլ երկրներից գործարարների հետ, ե՛ւ որոշ պետութիւնների առաջնորդների հետ եւրոպական եւ ասիական պետութիւնների ներկայացուցիչների հետ, մասնաւորապէս՝ ես հանդիպեցի Սինգապուրի փոխվարչապետի հետ: Եւ ես այնտեղից բերեցի կոնկրետ գաղափարներ, եւ այդ գաղափարները կարիք ունեն յետագայ քննարկումների, եւ որոշ դէպքերում մենք այժմ նաեւ պէտք է գտնենք կոնկրետ գործընկերներ հայաստանեան եւ ռուսաստանեան գործարարների թւում, կամ այլ երկրներից գործարարների, քանի որ կան որոշ շատ լաւ գաղափարներ։
ՌԲԿ.- Իսկ ի՞նչ գաղափարներ են դրանք:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Օրինակ, մենք ունենք Իրանի հետ սահմանին մեծ «Մարիոթ» հիւրանոցի կառուցման գաղափար: Բայց քանի որ «Մարիոթ»ի քաղաքականութիւնն այնպիսին է, որ նրանք չեն կառուցում եւ նրանք չեն գնում անշարժ գոյք, նրանք վարձակալում են, հիմա այդ գաղափարը կեանքի կոչելու համար պէտք է գտնել ներդրող, որը կը համաձայնէր կառուցել շէնք, նախագիծը համաձայնեցնել, օրինակ, «Մարիոթ»ի հետ եւ այդ շէնքը վարձակալութեան տալ «Մարիոթ»ի մենեջմենթին (տնօրենութեան-Խմբ.): Ահա այսպիսի մի քանի շատ լաւ գաղափարներ՝ դրանք առայժմ նախագծեր չեն, լաւ գաղափարներ գոյութիւն ունեն: Եւ ռուսաստանեան գործարարների հետ նոյնպէս մենք կոնկրետ գաղափարներ ենք քննարկել՝ ՎՏԲ բանկի հետ մենք այժմ կոնկրետ իրավիճակ ունենք, որը կապուած է Թեղուտի հանքավայրի հետ, դա պղնձի հանքավայր է։
ՌԲԿ.- Այնտեղ խոշորագոյն գործարաններից մէկն է կանգնած:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Այո: Բայց այժմ հարցը հանքավայրին է վերաբերում եւ որոշ կառոյցների, որոնք կապուած են այդ հանքավայրի հետ, այժմ ՎՏԲ բանկը վերցնում է այդ հանքավայրի նկատմամբ վերահսկողութիւնը, եւ այժմ պէտք է ներգրաւել պրոֆեսիոնալ օպերատորի (արհեստավարժ գործարկուի-Խմբ.), որը զբաղւում է պղնձի արտադրութեամբ, որպէսզի այդ հանքավայրը, որն այժմ կանգնած է, վերջապէս սկսի աշխատել:
Եւ կան նաեւ այնպիսի, շատ հետաքրքիր զրոյց ունեցանք Ուղղակի ներդրումների ռուսաստանեան հիմնադրամի նախագահի հետ, դա ընդհանրապէս շատ հետաքրքիր հիմնադրամ է, եւ ի յայտ եկան մի քանի շատ կոնկրետ գաղափարներ, եւ մենք այդ գաղափարների վրայ կ՛աշխատենք: Եւ այնտեղ կան կոնկրետ գաղափարներ Siemens կորպորացիայի (ընկերութեան-Խմբ.) հետ, կան կոնկրետ գաղափարներ e-Bay-ի հետ, եւ այլն, շատ-շատերի հետ:
Այժմ, անկեղծ ասած, բաւական լաւ հետաքրքրութիւն կայ Հայաստանի նկատմամբ, եւ մենք յուսով ենք, որ այդ հետաքրքրութիւնը կը յանգեցնի նոր օտարերկրեայ ներդրումների:
ՌԲԿ.- Թաւշեայ յեղափոխութիւնից անցել է գրեթէ մէկ տարի: Այդ ժամանակի ընթացքում փոփոխուե՞լ է արդեօք ներդրումների կառուցուածքը: Ո՞վ է հիմնականում ներդնում Հայաստանում՝ ռուսաստանեա՞ն ընկերութիւններ, թէ՞ աւելի շատ Արեւմուտքի ընկերութիւններ են յայտնուել, կամ գուցէ Իրանը:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Կարող եմ միայն ասել, որ երրորդ եռամսեակում օտարերկրեայ ներդրումները 50 տոկոսով աւելի են նախորդ տարուայ նոյն ժամանակահատուածի համեմատ: Եւ հիմնական ներդրողները, անկեղծ ասած, գործարարներ են հայկական Սփիւռքից, մեծ մասը հայեր են։
ՌԲԿ.- Ռուսաստանեա՞ն Սփիւռքից:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Ե՛ւ ռուսաստանեան, ե՛ւ ԱՄՆից, ե՛ւ Եւրոպայից, բայց ներդրումների հիմնական հոսքը հայկական ներդրումներ են՝ ներդրումները Սփիւռքից:
ՌԲԿ.- Որտե՞ղ են ներդնում:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Ինտենսիւ (բուռն-Խմբ.) ներդրումներ են գալիս տեքստիլի ոլորտ, շատ է այժմ ներդրւում տեխնոլոգիական արտադրութիւններում, ՏՏ սեկտորում, գիւղատնտեսութիւնում, գիւղատնտեսական արտադրանքի վերամշակման մէջ, եւ այլն: Այժմ շատ հեռանկարային ոլորտ է վերականգնուող էներգետիկան՝ մեծ ներդրումներ են գալիս:
ՌԲԿ.- Մէկ տարուց մի փոքր պակաս ժամանակ առաջ ՌԲԿն ձեզնից հարցազրոյց վերցրեց, դուք յայտարարեցիք, որ ձեր գլխաւոր նպատակներից է յաղթանակը մենաշնորհների նկատմամբ, մասնաւորապէս՝ առեւտրում: Յաջողուե՞ց յաղթել, եւ եթէ այո՝ ինչի՞ հաշուին, ինչպէ՞ս դա արեցիք:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Այո, ի հարկէ, յաջողուեց յաղթել, որովհետեւ այժմ մեզ մօտ չկայ որեւէ խոչընդոտ շուկայի հասանելիութեան առումով: Այսինքն, բոլոր գործարարների, բոլոր մարդկանց համար հասանելիութիւնը նոյնն է հնարաւորութիւնների առումով՝ քաղաքակա՛ն հնարաւորութիւնների առումով, ինչպէս եւ միւս: Այդ իսկ պատճառով մենք ասում ենք, որ մեզ յաջողուեց արմատախիլ անել Հայաստանից մենաշնորհները: Ի՞նչ է դա նշանակում՝ դա չի նշանակում, որ ինչ որ մէկը դադարել է ինչ որ բանի առեւտրով զբաղուել, դա նշանակում է, որ այլոք նոյնպէս կարող են մտնել այդ շուկաներ: Նախկինում այդպիսի հնարաւորութիւններ չկային: Այժմ այդ հնարաւորութիւնները կան, եւ այդ հնարաւորութիւնները ոչ միայն գոյութիւն ունեն, այլ նաեւ երաշխաւորուած են:
ՌԲԿ.- Հէնց այդ մենաշնորհները, որոնք գոյութիւն ունէին, սովորել են, չէ՞, խաղի որոշակի կանոնների, եւ շատ տարիներ դրանք գոյութիւն են ունեցել հէնց այդ կանոններով: Այդ դէպքում, ինչի՞ հաշուին յաջողուեց փոփոխել այդ կանոնները:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Այն բանի հաշուին, որ այժմ կայ միայն մէկ կանոն, եւ այդ կանոնը օրէնքն է, եւ օրէնքը նոյնն է բոլորի համար:
ՌԲԿ.- Ի՞նչ է, բոլորն ասացին՝ այո, ի հարկէ, համաձայն ենք պահպանե՞լ օրէնքը:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Գիտէ՞ք, երբ ես դարձայ վարչապետ, հաւաքեցի գործարարներին եւ ասացի, որ բարեկամներ, այս պահից դուք չունէք որեւէ կոռուպցիոն պարտաւորութիւն: Վերջ, դրանով ամէն ինչ ասուած է: Այսինքն՝ ոչ ոք ոչ ոքի պարտաւոր չէ ոչինչ վճարել, միակ պարտաւորութիւնն է՝ աշխատել օրէնքով եւ վճարել հարկերը, վերջ: Եթէ այդ պայմանը պահպանուած է, նշանակում է՝ որեւէ խնդիր որեւէ մէկի հետ չկայ:
ՌԲԿ.- Եւ բոլորը ամէն ինչ հասկացան առաջին իսկ խօսակցութիւնից, ոչ ոք երբեք չի փորձել ձեզ կաշառք տալ, կամ ինչ որ բան առաջարկել…
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Ի հարկէ, ինչ որ պահից ես զգացի, որ կարող են լինել նուէրներ անելու փորձեր, եւ այլն, եւ այլն: Ես ուղղակի արգելեցի իմ թիկնազօրին եւ ասացի, որ ոչ ոք չպէտք է հնարաւորութիւն ունենայ իմ կաբինետ (առանձնարան-Խմբ.) բերել փաստաթղթերից բացի որեւէ այլ բան: Եւ այդ կանոնը, այդ պայմանը խստիւ պահպանւում է:
ՌԲԿ.- Հիմա շատ մոդայիկ է ամէն տեղ ասել՝ Արեւմտեան Եւրոպայում, ԱՄՆում, Ուկրաինայում, այն մասին, որ մեզ պէտք է նուազեցնել էներգետիկ կախուածութիւնը Ռուսաստանից: Պատրաստւո՞ւմ է արդեօք Հայաստանը գնալ այդ ճանապարհով, եւ պէ՞տք է արդեօք Հայաստանին նուազեցնել էներգետիկ կախուածութիւնը Ռուսաստանից:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Իսկ ի՞նչ է նշանակում էներգետիկ կախուածութիւնը Ռուսաստանից:
ՌԲԿ.- Դա նշանակում է, որ, օրինակ, մենք կառուցում ենք «Հիւսիսային հոսք-2»ը, եւ Վաշինգտոնում ասում են՝ Եւրոպա, ձեզ պէտք չէ «Հիւսիսային հոսք-2»ը, քանի որ այդ ժամանակ դուք ամբողջութեամբ կախման տակ կը լինէք Ռուսաստանից:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Ցաւօք, այժմ Հայաստանում չի կառուցւում «Հիւսիսային հոսք-2», մենք շահագրգռուած ենք, որ մեր երկրում նոյնպէս կառուցուի ինչ որ տարանցիկ խողովակաշար, որը տեղափոխէր, օրինակ, գազը կամ նաւթը A կէտից B կէտը: Այդ պատճառով, մենք շատ շահագրգռուած ենք նման նախագծերով:
ՌԲԿ.- Թաւշեայ յեղափոխութեան ժամանակ դուք ասում էիք, որ ձեզ դուր չի գալիս՝ ինչպէս են Հայաստանին վերաբերւում տարբեր կազմակերպութիւններում՝ ՀԱՊԿում, եւ յետոյ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի հետ նոյնիսկ կոնֆլիկտ եղաւ:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Այո, ասել եմ: Բայց ես դա կոնֆլիկտ չէի անուանի, դա կոնֆլիկտ չէ:
ՌԲԿ.- Բանավէճ՝ այդպէս անուանենք ուրեմն:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Ես կ՛ասէի, որ դա ՀԱՊԿի համար շատ կարեւոր հարցերի քննարկում է: Հասկանո՞ւմ էք, դա քննարկում է ՀԱՊԿի էութեան մասին՝ ի՞նչ է ՀԱՊԿը, ի՞նչ է իրենից ներկայացնում, ի՞նչ պարտաւորութիւններ ունեն երկրները կազմակերպութեան առջեւ, կազմակերպութիւնը՝ երկրների առջեւ, եւ ի՞նչ պարտաւորութիւններ ունեն դաշնակից երկրները մէկը միւսի հանդէպ: Դա շատ կարեւոր խօսակցութիւն է:
ՌԲԿ.- Ձեզ լսեցի՞ն այս գրեթէ մէկ տարուայ ընթացքում:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Մենք ասում ենք, այդ խօսակցութիւնը շարունակւում է:
ՌԲԿ.- Իսկ կարո՞ղ էք ասել, որ դուք այժմ որպէս Հայաստանի առաջնորդ զգում էք, որ վերաբերմունքը Հայաստանի նկատմամբ այդ կազմակերպութիւններում փոխուել է, եւ Հայաստանի ձայնը աւելի ծանրակշիռ է դարձել:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Ես կարող եմ յստակ ասել, որ Հայաստանի ձայնը աւելի լսելի է դարձել, հա՞, եւ ես կարծում եմ, որ գնում է շատ կառուցողական գործընթաց:
ՌԲԿ.- Ամսուայ ընթացքում, ահա, այժմ դուք խոստացել էք հրապարակել կառավարութեան նոր կառուցուածքը: Ի՞նչ փոփոխութիւններ սպասել Հայաստանում:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Գիտէ՞ք, հարցը կառավարութեան աշխատանքի արդիւնաւէտութեան բարձրացումն է, որովհետեւ ակնյայտ է, որ ներկայիս կառուցուածքը ֆունկցիոնալ (գործառնութեան-Խմբ.) առումով այնքան էլ արդիւնաւէտ չէ: Եւ, նայէք, ներդրումների համար շատ կարեւոր է պարզեցնել կարգաւորումները, եւ այդ երկու հարցերը սերտօրէն կապուած են իրար հետ, քանի որ որքան շատ են նախարարութիւնները, այնքան շատ բան պէտք է կարգաւորել այնտեղ, եւ ի յայտ են գալիս շատ արգելքներ բիզնեսի համար:
ՌԲԿ.- Նախարարութիւնների կրճատում լինելո՞ւ է:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Այո, նախարարութիւնների կրճատում լինելու է, եւ մենք յուսով ենք, որ դրա արդիւնքում կը կրճատուի նաեւ կարգաւորումների թիւը՝ այն կարգաւորումների, որոնք իրականում պէտք չեն, դրանք օգտակար չեն: Այսինքն, թողնել իրապէս այն կարգաւորումները, որոնց կարիքը պետութիւնը իրականում ունի, եւ այն կարգաւորումները, որոնք իրօք օգտակար են:
ՌԲԿ.- Ուզում եմ հարցնել Հայաստանի նախկին նախագահի՝ Ռոբերտ Քոչարեանի մասին: Երկու ամիս է՝ նա բանտում է: Ձեր կարծիքով՝ ճի՞շդ է արդեօք նախաձեռնել քրէական գործ 2008 թուականի իրադարձութիւններից տասը տարի անց:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Կը ներէք, ի հարկէ, ես ուղղակի մէկը միւսի հետ չեմ համեմատում, ուղղակի կան գործեր, օրինակ, այժմ շատ երկրներում, եթէ չեմ սխալւում՝ նոյնիսկ Ռուսաստանում, քննւում են քրէական գործեր՝ կապուած Հայրենական մեծ պատերազմի հետ: Այսինքն, եթէ խօսքը մարդկային կեանքերի մասին է, այստեղ, կարծում եմ, պէտք չէ ինչ որ սահմանափակումներ դնել, եւ նաեւ այն պատճառով, որ համաձայն Հայաստանի քրէական օրէնսգրքի՝ կայ ժամանակ, վաղեմութեան ժամկէտ, այսպէս ասած, որը նախատեսուած է օրէնքով: Այսինքն, եթէ այդ քրէական գործը շարունակւում է, դա նշանակում է, համաձայն Հայաստանի քրէական օրէնսգրքի, որ վաղեմութեան ժամկէտը չի անցել:
ՌԲԿ.- Կարելի՞ է ասել, որ ձեզ համար դա սկզբունքային գործ է:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Դա ինձ համար չէ սկզբունքային գործ՝ ես կարծում եմ, որ դա Հայաստանի համար է սկզբունքային գործ, քանի որ, գիտէ՞ք, երբ զոհւում է տասը քաղաքացի, դա չի կարող հէնց այնպէս անցնել, պէտք է պարզել՝ ինչ է տեղի ունեցել եւ ինչու:
ՌԲԿ.- Economist հանդէսը անցած տարուայ վերջին Հայաստանը ճանաչեց Տարուայ երկիր, եւ այնտեղ այսպիսի հետաքրքիր մէջբերում կար. «Պուտինի դրածոն վռնդուեց, ոչ ոք չսպաննուեց, Ռուսաստանին միջամտութեան առիթ չտուեցին»: Ստացւում է՝ Տարուայ երկիր դառնալու համար պէտք է համապատասխանել այդ երկու պայմանների՞ն:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Այդ հարցը՝ Economist-ին, ոչ՝ ինձ:
ՌԲԿ.- Բայց դուք համաձայնեցի՞ք Economist-ի դիրքորոշմանը, որ, այո, Հայաստանը Տարուայ երկիրն է: Ձեզ դա հաճելի՞ է:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Ի հարկէ հաճելի է: Չեմ կարծում, թէ կայ երկիր, որը կը հրաժարուէր Տարուայ երկիր լինելու այդ կարգավիճակից: Դա ի հարկէ հաճելի է:
ՌԲԿ.- Իսկ այն ժամանակ դժուա՞ր էր ընդհանրապէս Ռուսաստանի միջամտութիւնը թոյլ չտալը, եղա՞ն ինչ որ փորձեր այն ժամանակ:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Գիտէ՞ք, ես չեմ կարծում, թէ այնտեղ Ռուսաստանի կողմից միջամտութեան ինչ որ կոնկրետ փորձեր են եղել: Ես նաեւ Վլադիմիր Պուտինի հետ մեր առաջին զրոյցներում շնորհակալութիւն յայտնեցի Ռուսաստանին մեր ներքաղաքական գործընթացների ժամանակ հաւասարակշռուած դիրքորոշման համար: Եւ ես կարծում եմ, որ դա փաստ է, որ Ռուսաստանի դիրքորոշումը բաւական հաւասարակշռուած էր:
ՌԲԿ.- Դուք այսօր արդէն մեկնաբանել էք Վենեզուելլայի մասին, բայց ես չեմ կարող չտալ այս հարցը՝ դուք ասացիք, որ առանձնապէս զուգահեռներ չէք տեսնում, որովհետեւ Վենեզուելլայում զոհուել են մարդիկ, Հայաստանում այդ ժամանակ մարդիկ չեն զոհուել: Սակայն ինչպէ՞ս առհասարակ վերաբերուել ահա նման երեւոյթներին…
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Իմ տպաւորութեամբ, բայց սա միայն տպաւորութիւն է, այնտեղ՝ Վենեզուելլայում կայ նաեւ աշխարհաքաղաքական համատեքստ: Հայաստանեան իրադարձութիւններում առհասարակ որ-եւէ աշխարհաքաղաքական համատեքստ չկար: Սա շատ կարեւոր տարբերութիւն է:
ՌԲԿ.- Իսկ Հայաստանը ձեւակերպելո՞ւ է իր դիրքորոշումը Վենեզուելլայի վերաբերեալ: Քանի որ հիմա աշխարհը սկսում է բաժանուել Մադուրոյի իշխանութիւնը ճանաչողների եւ չճանաչողների:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Գիտէ՞ք, անկեղծ ասած, մենք Վենեզուելլայի հետ յատուկ յարաբերութիւններ չունենք՝ դա մեզ համար հեռաւոր երկիր է ոչ միայն աշխարհագրական իմաստով, այլ նաեւ քաղաքական իմաստով: Անշուշտ, մենք հետեւում ենք իրավիճակին, զարգացումներին, եւ երբ պէտք կը լինի՝ Հայաստանը իր դիրքորոշումը կ՛արտայայտի:
ՌԲԿ.- Վերջերս անցկացուած խորհրդարանական ընտրութիւններում ձեր կուսակցութիւնը ստացաւ շուրջ 70 տոկոս: Դա ձեզ չի՞ յիշեցնում Հանրապետական կուսակցութիւնը, եւ ի՞նչ էք անում, որպէսզի ձեր կուսակցութիւնը չնմանուի Հանրապետականին:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Դա շատ կարեւոր հարց է, որովհետեւ դա ամէնից գլխաւոր մարտահրաւէրն է մեզ համար՝ չդառնալ այնպիսին, ում եւ ինչի դէմ մենք պայքարում էինք, եւ ես կարծում եմ, որ մեզ կը յաջողուի այդպիսին չդառնալ:
ՌԲԿ.- Իսկ ոմանք ասում են, չգիտեմ՝ ճիշդ է, թէ ոչ, թէ իբր Հայաստանում այժմ հետապնդում են Հանրապետական կուսակցութեան բոլոր կողմնակիցներին, տարբեր պաշտօններից ազատում են համակիրներին: Իրօ՞ք դա տեղի է ունենում, եւ պէ՞տք է արդեօք դա ձեզ:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Ես ձեզ այսպէս կ՛ասեմ՝ իմ կաբինետում կայ նախարար, որը նախարար էր նաեւ դեռ Սերժ Սարգսեանի կաբինետում: Իմ կաբինետում երկու նախարար կայ առնուազն, եթէ ոչ աւելի շատ, որոնք փոխնախարարներ էին նախորդ կառավարութիւնում: Սկզբունքօրէն, այժմ պետական ապարատը 95 տոկոսով մնացել է նոյնը, օրինակ՝ ոստիկանութիւնը, յատուկ ծառայութիւնները, ոչ մի կադրային մեծ փոխատեղում չի իրականացուել: Եւ շատերը դրա համար մեզ քննադատում են, ի միջի այլոց:
ՌԲԿ.- Մեզ քիչ ժամանակ է մնում՝ հինգ րոպէ, եւ մի քանի այսպիսի անձնական հարց: Նիկոլ Փաշինեանի համար ինչպիսի՞ հագուստն է աւելի սովորական՝ կոստի՞ւմը, թէ՞ ինչպէս նախկինում էր՝ բէյսբոլի, ֆուտբոլի շապիկ…
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Ի հարկէ կոստիւմը:
ՌԲԿ.- Իսկ քայլո՞ւմ էք այն շապիկով, որով դուրս էիք գալիս փողոց, ի՞նչ եղաւ այդ հագուստը՝ թանգարանո՞ւմ է գուցէ:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Անկեղծ ասած, ես նոյն տեսակի մի քանի հագուստ ունեմ, մէկը շատ յայտնի է, որով ես բարձրացայ այդ փշալարերի վրայ, եւ դրանք ամբողջովին արեան մէջ են, եւ ես դրանք պահում եմ տանը, անշուշտ: Իսկ միւս հագուստներս նոյնիսկ չգիտեմ՝ որտեղ են:
ՌԲԿ.- Չէ՞ք փոշմանել, որ այն ժամանակ դուրս եկաք փողոց:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Ոչ ի հարկէ, իսկ ինչո՞ւ:
ՌԲԿ.- Որքանո՞վ է առհասարակ այդ փոխակերպումը՝ լրագրողից քաղաքական գործիչ, իսկ յետոյ՝ երկրի վարչապետ, ի՞նչն է ձեզ աւելի մօտ, աւելի հոգեհարազատ:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Թոյլ տուէք չպատասխանել այդ հարցին:
ՌԲԿ.- Լաւ: Ծանր ռոքը ձեզ դո՞ւր է գալիս:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Գիտէ՞ք, անկեղծ ասած՝ չեմ յիշում, թէ վերջին անգամ երբ եմ լսել ծանր ռոք կամ ռոք: Եթէ չեմ սխալւում՝ դա բանտում էր, կամ բանտից յետոյ, երբեմն, բայց հիմա, ցաւօք, ես, փաստացի, ժամանակ չունեմ երաժշտութիւն լսելու:
ՌԲԿ.- Երբ հանգստի րոպէ է լինում, ի՞նչ էք անում:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Կարդում եմ:
ՌԲԿ.- Ի՞նչ՝ գեղարուեստական գրականութի՞ւն, թէ՞ ինքնակրթութիւն…
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Հիմնականում դա հայ ժողովրդի պատմութիւնն է:
ՌԲԿ.- Ի՞նչը կարող է վարչապետ Փաշինեանին ստիպել հրաժարական տալ:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Ժողովրդի անվստահութիւնը:
ՌԲԿ.- Իսկ ի՞նչ չէք ների ձեր շրջապատին եւ ձեզ հետ աշխատող մարդկանց:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Ես չեմ ների դաւաճանութիւնը մեր յեղափոխութեան արժէքներին:
ՌԲԿ.- Շնորհակալութիւն, կամ, ինչպէս ինձ ասել են, կարելի է նաեւ ասել մերսի:
ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ.- Մերսի, այո:
ՌԲԿ.- Շնորհակալութիւն: