ԵՐԵՒԱՆ, «Սիվիլնեթ».- 23 Յուլիսի կառավարութեան նիստին ընթացքին վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան ներկայացուց հայ-ատրպէյճանական սահմանի վերջին լարուածութեան եւ Լեռնային Ղարաբաղի հարցի խաղաղ գործընթացին վերաբերեալ Հայաստանի դիրքորոշումը։
Փաշինեան նշեց, որ 12 Յուլիսին Ատրպէյճանի կողմէ ձեռնարկուած յարձակումը՝ Տաւուշի մարզի մեր սահմանապահ դիրքերուն ուղղութեամբ, ետ մղուած է Հայաստանի զինուած ուժերուն կողմէ՝ անոնց պատճառով էական վնասներ:
«Ադրբեջանական կողմը կրել է բազմաթիւ կորուստներ, այդ թւում՝ սպառազինութեան եւ ռազմական տեխնիկայի, ներառեալ գերժամանակակից տեխնիկայի, ինչը հայկական ռազմական ուժի, մտքի եւ ռազմարդիւնաբերական համալիրի ակնյայտ յաղթանակն է:
«Շատ աւելի ուժեղ էր հակառակորդին հասցուած բարոյահոգեբանական հարուածը, եւ սահմանին տեղի ունեցած դէպքերի արդիւնքում Ադրբեջանում ներքաղաքական անկայուն վիճակ է ստեղծուել, ինչը այդ երկրի ղեկավարութեանը ստիպում է դիմել նորանոր սադրանքների ներքին դժգոհութեան էներգիան (նեռուժը-Խմբ.) Հայաստանի ու Արցախի դէմ ուղղորդելու համար», ըսաւ Փաշինեան:
Ան կարեւոր նկատեց Հայաստանի հասարակութեան ցուցաբերած միահամուռ աջակցութիւնը եւ վստահութիւնը կառավարութեան եւ զինուած ուժերուն հանդէպ։
Վարչապետը նշեց, որ Հայաստանի դիրքորոշումը Յուլիսեան մարտերէն ետք ամրապնդուած է եւ կ՛արտայայտուի հետեւեալ կէտերուն մէջ.
«Առաջին. Հայաստանի եւ Արցախի ընդհանուր անվտանգութեան համակարգը պէտք է առաւել ամրապնդել: Այս տեսակէտից խիստ կարեւորում եմ Արցախի Հանրապետութեան հետ մեր սերտ համագործակցութիւնը եւ այդ համագործակցութեանն առկայ սպառնալիքներին համապատասխան նոր բովանդակութեան հաղորդելը:
«Երկրորդ. Արցախի Հանրապետութիւնը պէտք է դառնայ բանակցութիւնների լիարժէք կողմ:
«Երրորդ. Ադրբեջանը պէտք է հրապարակայնօրէն հրաժարուի ուժի կիրառումից եւ վստահելի քայլեր կատարի հակահայկական հռետորաբանութիւնը դադարեցնելու ուղղութեամբ:
«Չորրորդ. բանակցութիւնները պէտք է լինեն իմաստալից: Ադրբեջանի այն մօտեցումը, որ բանակցութիւնները պատերազմի շարունակութիւնն են եւ դրանց նպատակը բանակցային սեղանի շուրջ ռազմական խնդիրներ լուծելն է, իմաստազրկում են բանակցային ողջ գործընթացը: Բանակցութիւններն իմաստ ունեն եթէ Ադրբեջանը պատրաստ է յետ կանգնել իր մաքսիմալիստական (առաւելագոյնին ձգտող-Խմբ.) մօտեցումից եւ պատրաստ է փոխզիջման: Առանց որեւէ սահմանափակման Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրաւունքի ճանաչումը, Հայաստանի եւ Արցախի բնակչութեան անվտանգութիւնը չեն կարող զիջուել որեւէ պարագայում:
«Հինգերորդ. վերջին օրերին Ադրբեջանը թիրախաւորեց Տաւուշի մարզի մի շարք գիւղերի սահմանամերձ բնակավայրերի քաղաքացիական բնակչութեանը եւ ենթակառուցուածքներին: Ադրբեջանին զէնք մատակարարող երկրները պէտք է յստակ գիտակցեն, որ այդ զէնքի օգտագործումը խաղաղ բնակչութեան դէմ յանցագործութիւն է, քանի որ այնպիսի տպաւորութիւն է ստեղծւում, որ Հայաստանի զինուած ուժերի եւ խաղաղ բնակչութեան դէմ կռւում է ոչ թէ Ադրբեջանը, այլ օտարերկրեայ գերճշգրիտ մահաբեր զինատեսակներ արտադրող միջազգային կօօրպորացիաները՝ իրենց մասնագէտներով հանդերձ: Արդէն երրորդ տասնամեակը ձգուող հակամարտութիւնը լուրջ վնաս է հասցնում Հայաստանի սահմանամերձ բնակավայրերին եւ Արցախում ապրող մարդկանց եւ խախտում է նրանց քաղաքական, տնտեսական, բնապահպանական, տեղաշարժի եւ այլ իրաւունքները: Այն մօտեցումը, որ այդ իրաւունքները կարող են իրացուել միայն հակամարտութեան կարգաւորումից յետոյ, ընդունելի չէ: Հակամարտութեան գօտում ապրող մարդկանց խնդիրները պէտք է դառնան բանակցային օրակարգի առաջնային մաս:
«Վեցերորդ. հրադադարի պահպանման մոնիթորինգը (հսկումը-Խմբ.), որը գոյութիւն ունէր մինչեւ համավարակը, փաստացի խիստ սահմանափակ է: Անհրաժեշտ է ներդնել արդիւնաւէտ միջազգային մոնիթորինգ, որը լինի մշտական եւ ունենայ ստուգողական մեխանիզմներ (կառուցակազմեր-Խմբ.), որոնք կ՛արձանագրեն, թէ ե՛րբ եւ ո՛ր կողմն է խախտել հրադադարը: Նմանօրինակ մոնիթորինգային գործունէութիւն կարող է իրականացնել ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի գրասենեակը, որն ունի տարածաշրջանում տարիների փորձառութիւն եւ կարող է ապահովել ԵԱՀԿ դիտորդների մշտական ներկայութիւնը տարածաշրջանում՝ թէ՛ պետական սահմանին եւ թէ շփման գծում:
«Զինուորականների միջեւ տեղում ուղիղ կապի ապահովումը արդիւնաւէտ գործիք է միջադեպերը կանխելու եւ պարզաբանելու ուղղութեամբ:
«Եօթերորդ. հակամարտութեան խաղաղ կարգաւորման նպատակով Հայաստանը շարունակելու է աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հետ: Մենք վճառականօրէն մերժել եւ մերժելու ենք հակամարտութեան շահարկմամբ տարածաշրջանը ապակայունացնելու Թուրքիայի փորձերը»:
Ըստ Նիկոլ Փաշինեանի՝ Յուլիսեան յաղթական մարտերը ցոյց տուին, որ 2018 թուականի ոչ բռնի, թաւշեայ, ժողովրդական յեղափոխութեան, անոր հետեւած ժողովրդավարացման, փտածութեան դէմ պայքարի, բարեփոխումներու, բանակի զարգացման նոր հայեցակարգին իբրեւ արդիւնք՝ մեր երկիրն ու հասարակութիւնը դիմակայունութեան ու համախմբուածութեան նոր մակարդակի հասած են:
«Մեզ կարելի է ոգեւորուել այս փաստից, բայց եւ այդ ոգեւորութիւնը պէտք է փոխակերպուի ամէնօրեայ ստեղծարար աշխատանքի, մեր երկրի տնտեսական, քաղաքական, ռազմական ու դիւանագիտական պոտենցիալը (կարելիութիւնը-Խմբ.) զարգացնելու ուղղութեամբ: Եւ մենք կը յաղթենք, որովհետեւ մեր յաղթանակը արդարութեան յաղթանակն է, ճշմարտութեան յաղթանակն է, մարդկութեան յաղթնական է», եզրափակեց Փաշինեան: