ԵԱՀԿ ՄԻՆՍԿԻ ԽՄԲԻ ՖՐԱՆՍԻԱՑԻ ՀԱՄԱՆԱԽԱԳԱՀ ՍՏԵՖԱՆ ՎԻՍԿՈՆՏԻԻ ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑԸ «ՄԻԴԻԱՄԱՔՍ»ԻՆ
Վարեց՝ ԹԱԳՈՒՀԻ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ
2016թ. Հոկտեմբերին «Մեդիամաքս»ը հաղորդեց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ֆրանսիացի համանախագահի պաշտօնում Ստեֆան Վիսկոնտիի նշանակման մասին եւ ներկայացրեց նրա կենսագրութեան ուշագրաւ դրուագները: Այսօր ներկայացնում ենք Ստեֆան Վիսկոնտիի առաջին հարցազրոյցը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահի պաշտօնում:
ԹԱԳՈՒՀԻ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Ի՞նչ մտածեցիք, երբ ձեզ առաջարկեցին ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում ներկայացնել Ֆրանսիան: Չէ՞ որ դա դժուարին աշխատանք է:
ՍՏԵՖԱՆ ՎԻՍԿՈՆՏԻ.- Ես Կովկասի տարածաշրջանին ծանօթ եմ վաղուց (առաջին այցս Հայաստան, Ադրբեջան եւ Վրաստան կայացել է դեռ 1989 թուականին, երբ ուսանող էի եւ ճամբորդում էի): Ուսումնասիրել եմ տարածաշրջանի հարուստ եւ անկայուն պատմութիւնը, եւ այստեղ ապրող բոլոր ժողովուրդների հանդէպ մտերմութեան եւ հիացմունքի զգացողութիւն ունեմ:
Բախտ եմ ունեցել տարբեր ժամանակներում առնչուել Մինսկի խմբի աշխատանքներին, քանի որ 1997-2002թթ. եղել եմ Ֆրանսիայի վարչապետ Լիոնել Ժոսպենի դիւանագիտական խորհրդականը: Իսկ 2009 թուականին, երբ Ֆրանսիայի գլխաւոր հիւպատոսն էի Միւնխենում, երեք համանախագահներին հիւրընկալել եմ իմ նստավայրում:
Երբ Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարարը առաջարկեց զբաղեցնել այս պաշտօնը, ես շատ ոգեւորուեցի՝ միեւնոյն ժամանակ գիտակցելով նոր պարտականութիւններիս կարեւորութիւնը: Անշուշտ, սա շատ դժուարին աշխատանք է, բայց երբ խօսքը գնում է խաղաղութեան, կայունութեան եւ տարածաշրջանի ժողովուրդների բարգաւաճման մասին, այդ նպատակին հասնելու համար կարելի է ցանկացած ջանք ներդնել:
ԹԱԳՈՒՀԻ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Որո՞նք են լինելու ձեր աշխատանքի առաջնահերթութիւնները:
ՍՏԵՖԱՆ ՎԻՍԿՈՆՏԻ.- Ուզում եմ ընդգծել, որ համանախագահների աշխատանքի էութիւնը հաւաքական մօտեցման մէջ է, որը հիմնուած է փոխադարձ վստահութեան, գաղտնիութեան, կառուցողական ոգու եւ մտքերի մշտական փոխանակման վրայ: Իմ անձնական ներդրումը եւ գաղափարները լինելու են այս շրջանակում:
Ակտիւօրէն աշխատելու եմ որպէս ազնիւ միջնորդ՝ յոյս ունենալով ստեղծել այնպիսի դինամիկա, որն ի վերջոյ կարող է յանգեցնել Ղարաբաղի հիմնահարցի արդար եւ կայուն լուծմանը: 2016թ. Դեկտեմբերին այցելեցի տարածաշրջան եւ պատիւ ունեցայ հիւրընկալուել նախագահներ Ալիեւի եւ Սարգսեանի, երկու երկրների արտաքին գործերի նախարարների եւ այլ հիմնական դերակատարների կողմից: Նրանց դիտարկումները եւ խորհուրդները շատ արժէքաւոր էին, քանզի աշխատանքս լիարժէք կատարելու համար շատ կարեւոր էր հասկանալ, թէ որոնք են կողմերի դիրքորոշումները, նպատակները եւ «կարմիր գծերը»: Ի վերջոյ, լուծումը պէտք է այնպիսին լինի, որ բոլոր կողմերն իրենց յաղթող զգան (win-win):
ԹԱԳՈՒՀԻ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Այս աշխատանքում ո՞րը կը լինի ամենաբարդ խնդիրը:
ՍՏԵՖԱՆ ՎԻՍԿՈՆՏԻ.- Կարծում եմ, ամենադժուարը կը լինի կողմերի միջեւ վստահութեան ու երկխօսութեան վերականգնումը, ինչին հասնելու համար պէտք է ապահովել ողջախոհ, արդիւնաւէտ եւ ուժեղ դինամիկա: Պէտք է անել ամէն հնարաւորը զինուած գործողութիւնների վերսկսումը կամ բռնութեան ցանկացած բռնկումը կանխելու համար, քանի որ դրանք վնաս են հասցնելու բոլորին:
ԹԱԳՈՒՀԻ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Այսօր Լեռնային Ղարաբաղը բանակցութիւններում ներգրաւուած չէ: Չէ՞ք կարծում, որ կարեւոր է Արցախին վերադարձնել ձայնի լիարժէք իրաւունքը:
ՍՏԵՖԱՆ ՎԻՍԿՈՆՏԻ.- Կարեւոր է տարանջատել պաշտօնապէս ընթացող բանակցային ձեւաչափն ու միջնորդական պայմանները (3 համանախագահ երկրներ +2) եւ ընդհանուր կարգաւորման հարցը, որը ներառում է հետաքրքրուած կողմերի աւելի լայն շրջանակ: Ես նկատի ունեմ Մինսկի խմբի մնացած անդամներին (6 երկրներ + ԵԱՀԿ եռեակը) եւ, բնականաբար, Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդին: Շատ կարեւոր է լսել բնակչութեան եւ նրանց ներկայացուցիչների՝ Լեռնային Ղարաբաղի դէ ֆակտօ իշխանութիւնների եւ Լեռնային Ղարաբաղի ադրբեջանցի ներկայացուցիչների ձայները:
Ուզում եմ յիշեցնել, որ 1994թ. ԵԱՀԿ Բուդապեշտի գագաթնաժողովում Հայաստանը, Ադրբեջանը եւ Լեռնային Ղարաբաղը ճանաչուեցին որպէս կողմեր:
Բանակցութիւնների եռակողմ ձեւաչափը փոխարինուեց երկկողմ Հայաստան-Ադրբեջան ձեւաչափով 1998 թուականին, երբ Ղարաբաղի նախկին առաջնորդ Ռոբերտ Քոչարեանը իշխանութեան եկաւ (Հայաստանում-Խմբ.): Վստահ կարող եմ ասել, որ Ստեփանակերտի շահերը ամբողջապէս հաշուի են առնւում Հայաստանի բանակցողների կողմից:
ԹԱԳՈՒՀԻ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Մօտ ապագայում դուք եւ ձեր գործընկերները տարածաշրջանային այց ծրագրո՞ւմ էք:
ՍՏԵՖԱՆ ՎԻՍԿՈՆՏԻ.- Այցի վերաբերեալ ճշգրիտ ամսաթիւ դեռ չկայ, բայց ամենայն հաւանականութեամբ համանախագահները գարնանը կ՛այցելեն տարածաշրջան կողմերի հետ խորհրդակցութիւններ անցկացնելու նպատակով:
ԹԱԳՈՒՀԻ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Դուք բիզնես կառավարում էք սովորել Ֆրանսիական բարձրագոյն դպրոցում (ESSEC), իսկ աւելի ուշ աշխատել էք որպէս տնտեսական եւ ֆինանսական խորհրդատու: Ինչպէ՞ս որոշեցիք դիւանագիտական աշխատանքի անցնել:
ՍՏԵՖԱՆ ՎԻՍԿՈՆՏԻ.- Պէտք է ասեմ, որ դիւանագէտի մասնագիտութիւնը բաւական խորթ է իմ ընտանիքի աւանդոյթներին (բոլոր Վիսկոնտիները կա՛մ ինժեներներ են, կա՛մ դեղագործներ), ինչպէս նաեւ բիզնես կրթութեանս եւ առաջին տարիների խորհրդատուական գործունէութեանս: Դիւանագէտ դառնալս, անշուշտ, ճակատագրի նուէրն էր: Երբ դեռ երիտասարդ մասնագէտ էի, դէպքերի բերումով ծանօթացայ եւ ընկերացայ մի քանի պրոֆեսիոնալ դիւանագէտների հետ: Նրանք էլ ինձ խորհուրդ տուեցին միանալ Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարարութեան թիմին:
Այդ ժամանակ 30 տարեկան էի, գայթակղուեցի եւ որոշեցի բախտս փորձել եւ առանց մեծ յոյսեր ունենալու քննութիւն յանձնեցի: Մրցակցութիւնը մեծ էր, սակայն ճակատագիրը նորից ինձ ձեռք մեկնեց, եւ ես յաջողութեամբ յաղթահարեցի քննութիւնը: