Արարատ Գիտութեանց Միջազգային Ակադեմիան ուրախութիւնը ունի ծանուցանելու որ 2023‐ի սկիզբը՝ Երուսաղէմի Սրբոց Յակոբեանց տպարանէն լոյս տեսաւ 14‐րդ դարուն ապրած Ս. Գրիգոր Տաթեւացիի նշանաւոր «Գիրք Հարցմանց»ը, դասական ուղղագրութեամբ արդի արեւելահայերէնի թարգմանուած Սուսաննա Գրիգորեանի կողմէ, իբր հրատարակութիւն Հայաստանի Գիտութիւններու Ազգային Ակադեմիայի Հ. Աճառեանի Անուան Լեզուի Ինստիտուտի։ Երեք տարի առաջ ան արդէն տպուած էր Երեւանի մէջ՝ Տիգրան Մեծ Հրատարակչութեան կողմէ։
Նշանաւոր Տաթեւի Համալսարանի ուսուցչապետ ու «Երկրորդ Լուսաւորիչ» կոչուած հայ եկեղեցւոյ եռամեծար վարդապետին աւելի քան հազար էջնոց սոյն գրաբար աշխատասիրութիւնը առաջին անգամ տպուեցաւ Կ. Պոլսոյ մէջ 1729‐ին. բայց անկէ կը պակսէր «Ընդդէմ Տաճկաց» գլուխը՝ յայտնի պատճառներով։ Լուսատիպ վերահրատարակութիւն մը տեղի ունեցաւ 1993‐ին՝ Երուսաղէմ։ Իսկ այս տարի նոյն քաղաքին մէջ լոյս ընծայուեցաւ անոր արեւելահայերէն աշխարհաբար թարգմանութիւնը՝ դասական ուղղագրութեամբ։
17 տարիներու ընթացքին կատարուած սոյն կոթողական աշխատանքին նպատակն էր քննութեան ենթարկել դաւանաբանական վէճերը եւ պաշտպանել հայ եկեղեցւոյ դիրքորոշումը։ Գլխաւոր 40 հարցադրումներ արծարծուած են 10 բաժիններու մէջ, ուր տեղ գտած են՝ ի միջի այլոց՝ առարկութիւններ այլազգիներու դէմ, բացատրութիւններ՝ արարչագործութեան վեց օրերուն եւ մարդու կազմաւորման, եւ ուսումնասիրութիւններ Քրիստոսի մարդեղութեան, աշխարհի վախճանին, յարութեան ու հատուցման դատաստանին մասին։
Որպէս հարցումներու պատասխան ներկայացուած Աստուածաշունչի այս լայնածաւալ մեկնութիւնը, խմբագիր Յակոբ Քէօսէեանի բազմահարիւր ծանօթագրութիւններով ճոխացած, յանձնարարելի է թէ՛ կղերականներուն, թէ՛ աշխարհականներուն, եւ հնարաւոր է ձեռք ձգել Երուսաղէմի Հայոց Պատրիարքարանէն։