Հետընտրական զարգացումների և ապրիլի 9-ին կայանալիք երդմնակալության մասին «Առաջին լրատվական»-ը զրուցեց Բեյրութի yerepouni-news.com անկախ լրատուական կայքի խմբագիր, «Արարատ» օրաթերթի նախկին պատասխանատու խմբագիր Ահարոն Շխրտըմեանի հետ:
– Պարո´ն Շխրտմյան, ինչպե՞ս եք վերաբերվում այն փաստին, որ ապրիլի 9-ին ՀՀ–ում առաջին անգամ տեղի է ունենալու երկու երդմնակալություն՝ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը երդվելու է Ազատության հրապարակում, Սերժ Սարգսյանը՝ Մարզահամերգային համալիրում գումարվելիք ՀՀ ԱԺ արտահերթ նիստում:
– Հայաստանի նախագահական ընտրությունները, որքան էլ որ բացթողումներով և թերություններով տեղի ունեցան, համենայնդեպս ընտրական հանձնաժողովը և միջազգային կառույցներն այն վավերացրին, ընտրությունները իրավականորեն և փաստականորեն ընդունված են, և արդյունքները՝ հաստատված: Հասկանալի է, որ ընդդիմության ներկայացուցիչն, այս պարագայում Րաֆֆի Հովհաննիսյանն ունի վերապահություններ և ունի նաև առաջարկներ: Դրանք նա փոխանցեց իրավական ատյաններին, սակայն երկրորդ երդմնակալություն կազմակերպելը և այդ սկզբունքով անցնող մեկ ամիսը շրջաններ այցելելը, ժողովրդին ոգևորելու նման մոտեցումը հաշտ աչքով չի ընկալվում Սփյուռքում: Մեզ հասկանալի չէ այս մոտեցումը: Հասկանալի է, որ ինքն ունի դժգոհություններ, և Հայաստանի ժողովուրդն էլ ունի դժգոհություններ՝ թե՛ ընտրական գործընթացի, թե՛ սոցիալական, տնտեսական հարցերի վերաբերյալ: Բայց այն եղանակը, որն ինքն ընտրել է՝ երդմնակալությամբ իշխանություն ստեղծել, անընդունելի է, որովհետև հետևյալ հարցը կա. եթե Հայաստանում իշխանափոխության կամ համակարգի փոփոխության հարց է ծագում, բոլոր ընդդիմադիր ուժերը պետք է համախմբվեն մեկ թեկնածուի շուրջ՝ հասնեն արդյունքի, կամ՝ ոչ: Դժբախտաբար, ես նկատում եմ, որ նախ՝ ընդիմությունն ինքը միասնական չէ, նույնիսկ ամենապարզ արտահայտությունները, որ Րաֆֆի Հովհաննիսյանն անում է, այլ կուսակցությունները միշտ փորձում են քննադատել:
Վերջին դեպքը, Պռոշյանի գյուղապետի սպանության հետ կապված, տեսեք, թե ինչպես ընկալվեց կուսակցությունների կողմից: «Չպետք է այս ոճիրը սեփականաշնորհվի կամ ինչ-որ կուսակցության հովանոցի տակ դրվի» կ’ըսեն շատեր, պատկերացուցէք:
– Ի՞նչ մտավախություններ ունի Սփյուռքը՝ Հայաստանի ներքաղաքական հետագա զարգացումների շուրջ:
– Մեր մտավախությունը հետևյալն է՝ մենք գիտենք, թե ինչ իրավիճակ է Հայաստանում. այդ օլիգարխիան, այդ համակարգը, այդ վերնախավը, որ ամեն ինչում ուզում է իր իշխանությունը պարտադրել, պետք է վերանա, կաշառակերությունը պետք է վերանա: Մենք էլ ենք դատապարտում և դեմ ենք, բայց այն ճամփան, որ իրենք են ընտրել, ճիշտ չէ, որովհետև եթե ընհանուր է այս մտահոգությունը, ինչո՞ւ ընդդիմությունը միասնական չէ։ Շատ մտահոգիչ է և հարցական է, որ իրենք էլ պատասխան չունեն, թե ինչու է այս պայքարն այսպես ընթանում: Հիմա Րաֆֆի Հովհաննիսյանը նույնիսկ այդ քվեները որ բերեց, ասում են, թե դա ամբողջ ընդդիմության ձայնն է, ոչ թե իրենը: Այս պառակտվածությունն անգամ ամենապարզ վեճի մեջ է երևում, և սա նպաստում է, որ հակառակ կողմն ամրանա, շարունակի իր նույն աշխատանքը, ինչը դրական չէ:
Չեմ ուզում քննադատել Րաֆֆի Հովհաննիսյանի անձը, հարգելի անձնավորություն է, բայց այս վերջին մեկ ամսվա մեջ հաջորդական սխալներ է կատարում, պետք է ավելի լուրջ քաղաքական կեցվածք ցուցաբերի իր մոտեցումների մեջ: Տեսեք՝ ինչ եղավ, որ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը հանրահավաք էր անում Ազատության հրապարակում: Նա ասում էր՝ մի քիչ էլ համբերեք, և նախագահական նստավայր ենք գնալու: Տեսեք, թե ինչ վերջ ունեցան այդ հայտարարությունները, ժողովուրդը մոլորվեց, թե ինչ պիտի անի: Եվ, դժբախտաբար, նրա ժամանակ էլ միասնական չէր ընդդիմությունը, ինչպես այսօր:
– Ի՞նչ եք կարծում, Ազատության հրապարակում երդմնակալությունն ազգը տրոհո՞ղ, թե՞ միավորող քայլ է:
– Դժբախտաբար, տրոհող քայլ է: Սփյուռքի մեջ կան համայնքներ, կան զանգվածներ, ովքեր տեղյակ են Հայաստանի զարգացումներից, կան նաև համայնքներ, որոնք լավ տեղյակ չեն և ցույցեր են անում փողոցներում: Եթե լավ տեղյակ լինեին, ցույցեր չէին անի, և օտարի առջև այդ ժխտական երևույթը չէին ցուցադրի: Ընդդիմության անմիաբան ընթացքը շփոթություն է ստեղծում և՛ Հայաստանում, և՛ Սփյուռքում: Մարդիկ չեն հասկանում, թե ինչ են պահանջում ի վերջո, և որքան սա երկարի, այնքան կթուլացնի ընդդիմությանը: Ընդիմութիւնը անմիաբան է, ուրեմն այնքան ալ ճիշդ չեն անոր մօտեցումները: Եթէ ընդդիմութիւնը պարտուեցաւ ընտրութիւններուն, ամէն անգամ նստացոյց պիտի կատար՞է…:
– Ձեր կարծիքով՝ ստեղծված իրավիճակից ո՞րն է ելքը:
– Ելքը սա է. այսօր արդեն ընտրությունները կայացած են, չենք կարող ժխտել՝ ընդունենք, թե ոչ: Պետք է հնարավորության չափով միասնական ընդդիմություն ձևավորել և քաղաքական պայքարում հաղթել։ Ես գիտեմ՝ խոսելով ավելի հեշտ է, բայց պետք է փորձել, որովհետև այդ հարցերը օրերով, ամիսներով չէ, որ լուծվում են, տարիների աշխատանք է կատարվում: Պայքարը ոչ թե ներկա համակարգի դեմ է, այլ՝ տասնամյակներ ի վեր ձևավորված համակարգի: Փոփոխությունների մեջ կան նաև քաղաքական փոփոխություններ, բայց այս բոլորը պետք է լավ քննարկել՝ ելնելով Հայաստանի աշխարհաքաղաքական դիրքից։ Ազգային անվտանգության խնդիր կա:
Մենք մամուլով հետևում ենք ընդդիմության քայլերին, այնտեղ այս մտավախությունները միշտ չէ, որ տեսնում ենք: Եվ երբեմն զարմանում ենք՝ եթե իսկապես այս մարդիկ իշխանության գան, ինչպե՞ս պետք է կառավարեն երկիրը: Պետք է ժամանակ տալ, լուսաբանել, հանրային կարծիքին առաջնություն տալ։ Ավելի համատեղ աշխատանք է պետք անել: