Ինչպե՞ս եք գնահատում օրերս Սոչիում տեղի ունեցած հանդիպումը և ստորագրված հայտարարությունը:
Այսինքն, Բրյուսելում որեւէ տեղաշարժ չի՞ լինի:
Կարծում եմ՝ Բրյուսելը որոշ շեշտադրումներ կանի, բայց արդեն եռակողմ հայտարարության ստորագրություն կա, արդեն հայտարարել են, որ պայմանավորվածություններ կան ապաշրջափակման ուղղությամբ: Պուտինի այն հայտարարությունը, որ Շառլ Միշելը սպասում է ձեզ, դրա հիմնական ուղերձն այն էր, որ կողմերը գնան այնտեղ և ներկայացնեն Մոսկվայի միջնորդությամբ ձեռք բերված պայմանավորվածությունները:
Բաքուն պատրա՞ստ է իրագործել ձեռք բերված պայմանավորվածությունները: Մի երկիր, որ նոյեմբերի 9-ից պարբերաբար խախտել է ձեռքբերված պայմանավորվածությունները, հիմա կպահպանի՞ դրանք:
Այո, ճիշտ է մտահոգությունը, որովհետև մենք անցնում ենք երկրորդ փաստաթղթին, երբ առաջին փաստաթղթի կետերը չեն իրականացել: Ես հատկապես նկատի ունեմ 7-րդ և 8-րդ կետերը: 7-րդը վերաբերում է փախստականների վերադարձին, որը չի իրականացվել, իսկ 8-րդ կետը վերաբերում է ռազմագերիների, պատանդների, քաղաքացիական անձանց և մահացածների աճյունների վերադարձին, որը արգելափակում է Բաքուն: Չնայած միջազգային հանրության անհասցե կոչերին, ըստ էության բոլորը, այդ թվում Մոսկվան գիտեն, որ ռազմագերիների վերադարձման գործընթացն արգելակում է Բաքուն: Ուզում եմ ասել, որ երբ այդ հայտարարության 7-րդ և 8-րդ կետերը չեն իրականացել, հետևաբար, 9-րդ կետը, որը վերաբերում է ճանապարհների ապաշրջափակմանը, հարցականի տակ է դրվում: Անպայման արձանագրենք, որ հրադադարի հայտարարությունը վերաբերում է արցախյան հակամարտությանը, սակայն այդ հայտարարության 9-րդ կետը ոչ միայն դուրս է եկել Արցախյան հակամարտության տիրույթից, և ոչ միայն վերածվել է Հայաստան-Ադրբեջան ապաշրջափակման, այլ ընդհանրապես, տարածաշրջանի ապաշրջափակման, այսինքն այնտեղ ներգրավվել են Թուրքիայից մինչև Իրան, Թուրքիայից մինչև Ռուսաստան ուղիները: Այսօր արդեն դելիմիտացիայի և դեմարկացիայի մասին պայմանավորվածություններ կան, որոնք ըստ էության վերաբերում են այդ 9-րդ կետի հավելյալ մանրամասների, մեխանիզմների գործիքակազմին:
Նկատենք, որ բանակցությունները արցախյան հակամարտությունից արդեն անցել են տարածաշրջանի խնդիրներին: Ես կարծում եմ՝ Արցախի կարգավիճակի կամ ինքնորոշման իրավունքի օրակարգով բանակցությունները վերագործարկելու համար ԵԱՀԿ Մինսկի Խմբի համանախագահության դասական ձևաչափի վերագործարկումը հրամայական է: Դա բխում է հայկական կողմի շահերից, որովհետև դա ենթադրում է նաև Թուրքիայի դուրս մղումն այս գործընթացից, քանի որ, փաստորեն ԵԱՀԿ-ի շրջանցումը տեղի կտա Ռուսաստան-Թուրքիա համատեղ համաձայնություններով բոլոր պայմանավորվածությունների իրականացմանը: Որքան էլ Թուրքիան չի երևում այս բոլորի մեջ, բայց, ըստ էության, Թուրքիայի և ՌԴ-ի ընդհանուր համաձայնության ձեռագիրը երևում է: