Ֆլորա Մարտիրոսեանի ձայնը իւրայատուկ էր, անոր կատարումները կը տարբէին հայ միւս երգիչներու կատարումներէն իտէալական մաքրութեամբ եւ կայունութեամբ, ըսած է հոլանտական Metris BVգիտահետազօտական կեդրոնի տեխնիկական կառավարող Լեւոն Պաղտասարեան: Այս մասին կը յայտնէ News.am-ը։
«Տարիներ առաջ ես մի յայտնի երգիչի համար աւտոմատ համակարգ էի մշակել, որը կենդանի կատարման ժամանակ վերլուծում էր ձայնը, եւ երբ զգալի շեղում էր նկատւում, միանգամից միանում էր ձայնագրութիւնը: Համակարգն ունէր ձայնի մօտ 400 չափանիշ, իւրաքանչիւրի շեղումը պէտք է չգերազանցէր երեք տոկոսը: Այդ ժամանակ միտք առաջացաւ նոյն համակարգով ստուգել հայ երգիչների ձայներն ու կատարումները: Եւ պարզուեց, որ իմ հետազօտած երգիչներից միայն Ֆլորա Մարտիրոսեանի կատարումները բաւարարեցին բոլոր չափանիշներին: Շատերի ձայները 15 ֆիլտրից աւելի չանցան՚, – պատմեց Լեւոն Պաղտասարեան:
Տարիներ ետք, կը շարունակէ Պաղտասարեան իր մեքենայի մէջ էր Metris BV գլխաւոր տնօրէն, հոլանտացի Ռոնալտ Պուլթոյսը, երբ կը հնչէր Ֆլորա Մարտիրոսեանի սկաւառակը: «Ես մտածեցի, որ հայկական երաժշտութիւնը կարող է ձանձրացնել օտարերկրացուն եւ առաջարկեցի փոխել, սակայն նա ասաց` ոչ, թող մնայ: Հարցրեցի, իսկ ի՞նչ է հասկանում այդ երգերից: Նշեմ, որ հնչել էին «իմ հասակըէ եւ «դլէ Եամանէ երգերը: Եւ հոլանդացին, ով ոչ մի բառ չգիտէր հայերէն, պատասխանեց` առաջին երգում նա իր կեանքն է պատմում, իսկ երկրորդը կապուած է ձեր ցեղասպանութեան հետ: Ես ապշեցի՚,- կը պատմէ Լեւոն Պաղտասարեան:
Այս դէպքէն տասը տարի անց Պաղտասարեանին բախտ կը վիճակուի ծանօթանալ Ֆլորա Մարտիրոսեանի հետ եւ պատմել անոր այս ամէնը: Եւ այդ ժամանակ գաղափար կը ծագին ձայնի ազդեցութեան համատեղ հետազօտութիւններ կատարել:
«Հիմա մեր գիտահետազօտական կեդրոնում կատարւում են նախակլինիկական հետազօտութիւններ` օրգանիզմի վրայ մարդկային ձայնի ազդեցութեան վերաբերեալ, առայժմ միայն կենդանիների վրայ: Յետագայում նախատեսւում է փորձերն անել նաեւ մարդկանց վրայ, եւ հէնց այստեղ մենք պատրաստւում էինք օգտագործել Ֆլորա Մարտիրոսեանի իւրայատուկ ձայնը: Ես համոզուած եմ, որ այն բուժիչ յատկութիւններ ունի՚, -կ’ըսէ Լեւոն Պաղտասարեան:
«2013-ի Սեպտեմբերին մենք կը նախատեսենք գիտաժողով իրականացնել Հայաստանի մէջ, նուիրուած ցեղասպանութիւններու, պատերազմներու եւ այլ աղէտներու ծինային ազդեցութիւններու ուումնասիրութիւններուն: Այդ գիտաժողովի ժամանակ կը նախատեսենք նաեւ ներկայացնել ձայնային ազդեցութեան մեր հետազօտութիւններու արդիւնքները: Համաձայնած էինք Ֆլորա Մարտիրոսեանի հետ, որ եթէ կարենայ` այդ օրերուն Երեւանի մէջ ունենայ համերգ, որուն կը հրաւիրուէին կոնֆերանսի մասնակիցները՚, -ըսաւ գիտնականը:
«Ուզում եմ` համերգը շատ լաւ անենք, որ տարբերուի միւս համերգներից, միասին կը մտածենք` ոնց անենք… Լեւոն ջան, ահագին բան ունենք անելու՚, – գրած էր Ֆլորա Մարտիրոսեանը Լեւոն Պաղտասարեանին Նոյեմբերի 2-ին:
«Ես եւ Metris BV գիտահետազօտական կեդրոնի գլխաւոր տնօրէն Ռոնալդ Բուլթոյսը խորին ցաւակցութիւն ենք յայտնում հանճարեղ երգչուհու վաղաժամ մահուան կապակցութեամբ՚, – ըսաւ Լեւոն Պաղտասարեանը: